Het stelen van verhalen

Mary Mapes Dodge is de onbetwistbare schrijfster van ‘Hans Brinker of De Zilveren Schaatsen’ (1865). Amper twee jaar later werd het boek al in het Nederlands vertaald, of nee, vertaald is geen goed woord. Want P.J. Andriessen bewerkte het boek. Hij noemt het zelf ‘omwerken’. Het boek verschijnt nota bene onder zijn eigen naam. De naam van de oorspronkelijke schrijfster is pas terug te vinden op het titelblad en niet op de omslag. Hij geeft het ook een andere naam: ‘De Zilveren Schaatsen. Een schets uit het Noordhollandsche volksleven’. Ook Margreet Bruijn bewerkte het verhaal; bij haar bewerking stond de naam van Margreet Bruijn op de omslag als origineel auteur van het boek. Pas op de titelpagina vinden we de bron terug: ‘Een nieuw verhaal naar het oude boek van Mary Mapes Dodge’. Nog sterker maakt Attie Spitzers het, als ze ergens in de negentiger jaren van de twintigste eeuw het verhaal bewerkt en vermeldt dat het een bewerking is ‘naar P.-J. Stahl’. De naam van de Amerikaanse schrijfster is volledig verdwenen. In 1988 verschijnt bij uitgever Loeb onder de naam van de echte schrijfster. Er wordt echter geen vertaler genoemd, alleen ‘Copyright Nederlandse vertaling 1988 by Loeb, uitgevers bv, Amsterdam’. Pas in 2005 verschijnt een nieuwe uitgave bij Athenaeum-Polak & Van Gennep te Amsterdam, met de naam Anita van der Ven als vertaalster. Aangezien de tekst dezelfde is als die van 1988, kan men gevoeglijk aannemen dat zij de vertaalster is. Deze laatste editie bezit een voortreffelijk nawoord van Ewoud Sanders. Hè boek van Mary Mapes Dodge heeft in Nederland dus een hele weg af moeten leggen voor er een volledige vertaling van voorhanden was. Met dank, want het is alles bij elkaar een bijzonder verhaal van een schrijfster die een geografische beschrijving van het land tussen Amsterdam, Haarlem en Den Haag in haar verhaal verwerkt. en zij kan wel schrijven!